Położone wśród zielonych wzgórz Zagłębia Sokołowskiego, Karlovy Vary przez wielu kojarzone są z małymi porcelanowymi dzbanuszkami, słodkimi oplatkami, czy ziołowym likierem Becherovka przywożonymi jako pamiątki z pobytu w lázních. Stolica międzynarodowego festiwalu filmowego oraz tzw. zachodnioczeskiego trójkąta uzdrowiskowego swoją sławę zawdzięcza przede wszystkim obecności na tych terenach gorących źródeł, z których woda i sole posiadają unikatowy skład i właściwości. Jaka jest historia powstania tego uzdrowiska, co ma ono wspólnego z dzisiejszymi spa i skąd zainteresowanie firm kosmetycznych solami mineralnymi, o tym w następnych rozdziałach.
Historia najsłynniejszych czeskich źródeł
Karlovy Vary (pol. Karlowe Wary) to miasto, do którego kuracjusze jeżdżą od blisko 650 lat, by dzięki wodzie ze źródeł termomineralnych leczyć różnego typu choroby. Lecznicze właściwości karlowarskich gorących źródeł były znane długo przed założeniem miasta. Początek istnienia uzdrowiska, a jednocześnie pierwszy dowód na dobroczynne właściwości tamtejszych wód datowany jest na koniec XIV w. Wtedy też jeden z najznamienitszych królów czeskich, Karol IV miał wyleczyć swoje chore nogi dzięki kąpieli w gorących źródłach. Od tamtej pory, aż do XVI w. wody stosowano wyłącznie do kąpieli leczniczych. Dopiero w 1521 r. doktor Václav Payer, zaproponował by wykorzystać ich właściwości w leczeniu chorób wewnętrznych. Metodę tą udoskonalił dr David Becher, który również przyczynił się do opracowania kuracji opartych na wodach z poszczególnych ujęć. Na przestrzeni kilku wieków istnienia, w historii miasta zdarzały się lepsze i gorsze okresy. Najintensywniejszy rozkwit uzdrowiska przypada na wiek XVIII, kiedy to Karlovy Vary należały do czołówki europejskich ośrodków leczniczych. W trakcie I. i II. wojny światowej miasto popadło w ruinę. Dopiero po Aksamitnej Rewolucji w roku 1989, rozpoczęto odbudowę i modernizację zniszczonych obiektów. Dziś uzdrowisko znów może konkurować z najlepszymi spa w Europie.
Właściwości i działanie karlowarskiej soli
Jedziemy do wód, jedziemy do spa. Zapomniane we współczesnej polszczyźnie określenie wody, odnoszące się do uzdrowiska, zostało zastąpione dziś terminem spa, który ma bardzo podobne znaczenie. Za słownikiem PWN, wody to nazwa dawniej stosowana dla „miejscowości kuracyjnej mającej źródła mineralne”. Natomiast spa to skrót od łac. wyrażenia sanus per aquam, albo sanitas per aquam – do zdrowia za przyczyną wody. W wielu językach, wyraz spa funkcjonuje powszechnie i oznacza „korzystanie z wody (w miarę możliwości leczniczej) w różnych formach: jak sauna, pływanie, masaże wodne, kąpiele w wodzie leczniczej, termicznej lub zwykłej wzbogaconej ozonem”.
Z całą pewnością Karlovy Vary to spa w pierwotnym tego słowa znaczeniu. Do kuracji leczniczych stosowanych w tym uzdrowisku stosuje się wodę pochodzącą z 12-13 gorących źródeł. Pod względem podstawowego składu, wody z poszczególnych ujęć są bardzo podobne, jednak różnice w temperaturach i w zawartości dwutlenku węgla sprawiają, że wykazują one różne działanie. Od 650 lat, tj. od odkrycia zdrowotnych właściwości karlowarskich wód, nie zmienił się ani ich skład, ani lecznicza moc. Postęp w balneologii przyczynił się natomiast do optymalizacji zastosowania wód mineralnych oraz do włączenia w leczenie procedur uzupełniających i wzmacniających ich działanie.
Karlowarskie wody i pozyskiwana z nich sól służą dziś do leczenia chorób wewnętrznych i skórnych. Ich specyficzny, a zarazem bardzo uniwersalny skład sprawia, że stosowane są w celu usprawnienia metabolizmu, w chorobach: układu pokarmowego, neurologicznego i aparatu ruchowego, po nowotworach, w leczeniu otyłości i paradontozy, ale także by podnieść odporność organizmu, poprawić jego ogólny stan fizyczny, czy zapobiegać chorobom cywilizacyjnym. Kąpiele w wodzie z dodatkiem karlowarskiej soli oczyszczają organizm, działają łagodząco na system nerwowy, przyspieszają metabolizm skórny oraz wykazują pozytywny wpływ na stan naszej epidermy. Sole mogą być również stosowane w prewencji chorób skórnych, a także w celu uzupełnienia w organizmie prawidłowego poziomu związków mineralnych i mikroelementów.
Nieustającą popularnością cieszą się również domowe kuracje pielęgnacyjne wykorzystujące dobroczynne właściwości karlowarskich wód i soli mineralnych. Wśród czeskich firm posiadających w swojej ofercie kosmetyki z tym surowcem na uwagę zasługują dwie marki, Manufaktura i RYOR. Niedostępna jeszcze w Polsce Manufaktura tworzy kosmetyki głównie do pielęgnacji ciała, które oprócz soli z Varów zawierają również ekstrakty ziołowe i naturalne oleje. Z kolei RYOR koncentruje się na produktach do pielęgnacji twarzy, skierowanych do osób ze skórą dojrzałą oraz skórą z pierwszymi oznakami starzenia. Kosmetyki tej marki bazują na karlowarskiej soli i w zależności od przeznaczenia zawierają m.in. ekstrakty z alg morskich, aloesu, revitalinę, koenzym Q10, kolagen i naturalne olej roślinne.
Źródła:
- Cabines Polska, sierpień-wrzesień 2014, nr 65.
- http://www.geologie-vylita.cz/zajimavosti.html
- http://www.spa-resort-sanssouci.cz/cz/karlovarske-termalni-prameny/
- http://www.karlovy-vary.cz/cz/lazenstvi-prameny
- http://sjp.pwn.pl/szukaj/wody.html
Zdjęcia:
Pozostaw komentarz